Czy test stosowany do wykrywania raka prostaty może być wykorzystany do potwierdzenia hipogonadyzmu u mężczyzn z dysfunkcją seksualną? Jest to możliwe, zgodnie z nowymi badaniami opublikowanymi w Journal of Sexual Medicine w lipcu 2013 roku.

Co to jest hipogonadyzm?

Hipogonadyzm występuje, gdy organizm mężczyzny nie produkuje wystarczającej ilości - lub w ogóle - testosteronu. Problem ten może wynikać z problemów z jądrami, które produkują ten hormon. Może też wynikać z problemów w mózgu, a konkretnie w podwzgórzu lub przysadce mózgowej, z których oba odgrywają rolę w produkcji testosteronu.

Testosteron jest bardzo ważny dla zdrowia mężczyzn. Ma on ogromny wpływ na popęd płciowy i jest zaangażowany w funkcje erekcji. Nadaje mężczyznom ich drugorzędne cechy płciowe, takie jak owłosienie twarzy i głębszy głos. Jest również zaangażowany w produkcję spermy, siłę i masę mięśniową.

Kiedy mężczyźni mają hipogonadyzm, często czują się osłabieni, zmęczeni i nastrojowi. Ich popęd płciowy maleje i mogą mieć problemy z uzyskaniem erekcji. Ich jądra mogą się zmniejszyć; piersi mogą się powiększyć. Niski poziom testosteronu naraża ich również na większe ryzyko osteoporozy.

To naturalne, że poziom testosteronu u mężczyzn stopniowo obniża się wraz z wiekiem. Terapia testosteronem może pomóc, ale powinna być prowadzona pod opieką lekarza.

Co to jest test PSA?

Skrót PSA oznacza antygen swoisty dla prostaty. Produkowany przez gruczoł krokowy, PSA jest białkiem, które pomaga upłynnić nasienie. Badanie stężenia PSA jest powszechnie stosowanym, choć kontrowersyjnym, narzędziem przesiewowym w kierunku raka gruczołu krokowego. Stwierdzenie stężenia PSA powyżej 4,0 ng/ml zwykle skłania do wykonania dodatkowych badań przesiewowych. Jednak takie odczyty nie zawsze wskazują na raka.

Jaki jest związek między stężeniem PSA a hipogonadyzmem?

W tym badaniu włoscy naukowcy byli zainteresowani hipogonadyzmem o późnym początku. Zauważyli oni, że dotychczasowe badania nad związkiem między PSA a poziomem testosteronu były "kontrowersyjne" i postanowili sprawdzić, czy PSA może być użytecznym markerem niskiego poziomu testosteronu u mężczyzn z problemami seksualnymi.

W badaniu wzięło udział prawie 3 000 mężczyzn poszukujących leczenia z powodu dysfunkcji seksualnych. Żaden z mężczyzn nie cierpiał przed badaniem na chorobę prostaty. Mężczyźni z poziomem PSA powyżej 4 ng/mL zostali wykluczeni. Wiek uczestników badania wahał się od 18 do 85 lat (średnia wieku 52,5 roku).

Oprócz wykonywania różnych pomiarów, takich jak obwód talii, stężenie testosteronu całkowitego, objętość jąder, ciśnienie krwi i stężenie cholesterolu HDL, badacze przeprowadzali wywiady z mężczyznami i kazali im wypełniać kwestionariusze mające na celu ocenę hipogonadyzmu.

Badacze odkryli, że po skorygowaniu o wiek, niższe poziomy PSA były powiązane z warunkami związanymi z hipogonadyzmem, w tym z opóźnionym dojrzewaniem płciowym, mniejszą objętością jąder, zespołem metabolicznym, cukrzycą typu 2 i chorobami układu krążenia. Mężczyźni z niższym stężeniem PSA częściej mieli również problemy z erekcją.

Chociaż wyniki te wskazują, że niskie stężenie PSA może pomóc w potwierdzeniu rozpoznania hipogonadyzmu, autorzy badania stwierdzili, że skuteczność badania stężenia PSA w tym celu jest "umiarkowana".

Wyjaśnili, że związek między poziomem PSA a testosteronem był bardziej widoczny, gdy poziom testosteronu u mężczyzn był poniżej średniej. Związek ten nie był tak silny w przypadku mężczyzn z normalnym poziomem testosteronu. W badaniach, poziom PSA nie wzrastał, gdy odczyty testosteronu były powyżej 8 nmol/L.

Ponadto, wyniki były bardziej dokładne u młodszych pacjentów. Gdy mężczyźni przekroczą pewien wiek, inne czynniki mogą mieć większy wpływ na stężenie PSA. W takich przypadkach wykorzystanie PSA do potwierdzenia hipogonadyzmu może być mniej wiarygodne.

Mając jednak na uwadze powyższe uwagi, badanie stężenia PSA może być pomocne w ocenie objawów hipogonadyzmu u mężczyzn z dysfunkcją seksualną.